Header-historie-StichtingStadsbrouwerijDordrecht

Bier met een Historie!

Vijf eeuwen Sleutelbier

De Stadsbrouwerij Dordrecht is gevestigd op een unieke  locatie. Dat is in een monumentaal, voormalig mouthuis van de ooit oudste brouwerij van Dordrecht: De Sleutel. Veel van de panden rond het Buddingh'plein, waar we nu zitten, zijn onderdeel geweest van die vroegere brouwerij. Een mooi voorbeeld is het brouwhuis aan de Varkensmarkt.

Het begin van de brouwerij De Sleutel stelt men meestal op 1433, met Gherits Janssz als de stichter. Hij gaf ook opdracht tot verbouw van het woonhuis aan de Groenmarkt, bekend als De Gulden of Gouden Sleutel. Zijn kleinzoon Jan kocht in 1560 de brouwerij van zijn broers en zussen. Hij werd 'azijnbrouwer' genoemd, een beroep dat toen soms met dat van bierbrouwer gecombineerd werd. Na zijn dood kreeg de brouwerij steeds meer panden in bezit. Er kwamen moutpakhuizen bij, die later ook voor rijping en bieropslag zouden worden gebruikt.

afbeelding-deSleutel-historie-StichtingStadsbrouwerijDordrecht
afbeelding-crisisjaren-historie-StichtingStadsbrouwerijDordrecht

Crisisjaren en oorlogen

Door verkoop en vererving in de loop der jaren ging de brouwerij over in verschillende handen. Afgezien van vader en zoon Pieren - de laatste brouwersfamilie die in De Sleutel werkten, waren de eigenaren vaak notabelen van de stad. Met de dagelijkse gang van zaken bemoeiden zij zich waarschijnlijk nauwelijks. In 1894 startte de brouwerij met de productie van het moderne onder gistend bier.

Tijdens de Eerste Wereldoorlog kwam De Sleutel serieus in de problemen. De aanvoer van grondstoffen stagneerde doordat verschillende landen een uitvoerverbod afkondigden. Vanaf 1918 gingen de zaken weer beter. Toch dreigde in 1925 sluiting van de brouwerij. Het was vrijwel onmogelijk voldoende klanten aan te trekken en tegen de grote brouwerijen Oranjeboom, Amstel en Heineken kon De Sleutel niet op.

In 1926 begon men voorzichtig met het bottelen van flessenbier en in 1935 met het pasteuriseren voor langere houdbaarheid ervan. Voor die tijd leverde men het bier alleen in houten vaten of verkocht de brouwerij het in kannen en kruiken die kopers zelf meebrachten. 

sfeerfoto-historie-StichtingStadsbrouwerijDordrecht

Flessenbier vormde vanaf dat moment een steeds groter deel van de omzet. De brouwerij manifesteerde zich nadrukkelijk in de stad. In hun reclame was de leus: “Reeds 5 eeuwen gedronken”. Zeer tot ongenoegen van lokale drankbestrijders en drankweercommissies. 

In de tweede wereldoorlog kwam aan de productie van het Paulus Jonas Bier, waarmee de Sleutel toch een zekere faam had opgebouwd, een einde. Het transport naar locaties buiten de stad ondervond steeds meer problemen en werd in 1944 zelfs onmogelijk. Toch werd er tot laat in 1944 bier gebrouwen en kon men pas weer op 21 augustus 1945 gaan brouwen. Wel liet bij gebrek aan grondstoffen de smaak van het bier in de naoorlogse jaren te wensen over. Pas in november 1947 kon men het alcoholgehalte tot het vooroorlogse peil verhogen en de accijns verlagen. Maar tot spectaculaire omzet en bierverbruik kwam het niet meer. Toch was De Sleutel een van de weinige niet-exporterende brouwerijen die winst maakte. Dit omdat de brouwerij een licentiecontract afsloot met de Amerikaanse Burlington Brewing Company. De royalty’s waren voor die tijd enorm hoog en winstgevend, circa 10.000,- US Dollar per jaar.

afbeelding-oorlog-historie-StichtingStadsbrouwerijDordrecht
afbeelding-opbouw-historie-StichtingStadsbrouwerijDordrecht

Einde van de brouwerij

Op 1 februari 1950 begon een eerste vorm van samenwerking met Heineken. De verwachtingen waren hoog. Toch kwam er, na de overname door Heineken in 1953, een eind aan De Sleutel als zelfstandige brouwerij. Korte tijd kon men nog leveren onder eigen naam aan de eigen kroegen, maar daarna verdween het Sleutelbier. In 1968 werd de brouwerij gesloten. Eind 1976 was alle leven uit de brouwerij verdwenen en raakte de gebouwen sterk in verval.

Opnieuw tot leven

Begin jaren '80 startte woningcorporatie De Vooruitgang (nu Trivire) een grootschalig stadvernieuwingsproject op de locatie van de oude brouwerij. Daarbij werden tientallen panden, waaronder het brouwhuis aan de Varkensmarkt, het lager kelder- en moutgebouw en het pand 'De Sleutel' aan de Groenmarkt volledig gerestaureerd. Het zou de bierbrouwers van weleer deugd doen als zij konden zien dat er decennia later aan wat nu het Buddingh'plein heet opnieuw bouwers in de ketels roeren en aan biertjes wordt genipt. 

Deze website maakt gebruik van cookies

Deze website gebruikt cookies. Door gebruik te maken van deze website, geef je aan akkoord te zijn met het gebruik van cookies. Lees meer

Sluiten